જ્યારે તમે તમારા ઘરમાં રહો છો, ત્યારે તમે ઘરને સાફ કરી દો છો અને કચરો ઘરની બહાર ફેંકી દો. જ્યારે કચરો ખુલ્લામાં ફેંકી દેવામાં આવે છે, ત્યારે તમારું ઘર સાફ થઈ જાય છે અને ગંદકી બહાર રહે છે.
આ વિચારસરણી બદલવા માટે વડા પ્રધાને સ્વચ્છ ભારત અભિયાન નામની એક ઝુંબેશ શરૂ કરી હતી, જે અંતર્ગત હોમ, ઓફિસ તેમજ સ્કૂલ, કોલેજ, જાહેર સ્થળ અને દરેક જગ્યાએ સ્વચ્છ રાખવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું.
આ ઝુંબેશની અસર પણ જોવા મળી હતી, પરંતુ સફળતાનો સંપૂર્ણ અહેસાસ થયો ન હતો. લોકો હજી પણ સ્વચ્છતાની કાળજી લે છે અને શહેરને તેનું પરિણામ સહન કરવું પડે છે.
ઇંદોર સફાઈમાં આગળ છે
સ્પષ્ટ કરો કે સ્વચ્છ ભારત અભિયાન અંતર્ગત દેશના તમામ શહેરોને તેમની સ્વચ્છતાને કારણે રેન્કિંગ આપવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ કે શહેર પ્રથમ સ્થાને સૌથી સ્વચ્છ અને છેલ્લું સ્થાન છે. આવી સ્થિતિમાં લોકો અને મહાનગરપાલિકા તેમના શહેરને નંબર વન બનાવવા માટે સખત મહેનત કરતા રહે છે.
આ સૂચિમાં છેલ્લા બે વર્ષથી એક શહેરનું નામ સતત નંબર વન બન્યું છે અને તે છે સાંસદના ઇન્દોર. પર્યટક હંમેશાં આ શહેરની મુલાકાત લેવા આવે છે અને તેઓ અહીંની સ્વચ્છતાથી પણ પ્રભાવિત થાય છે, પરંતુ ઈન્દોરના લોકો તેને સાફ રાખવા માટે ખૂબ જ મહેનત કરે છે.
ઈંદોરમાં જોવા મળતી સ્વચ્છતાનો ફાળો બધાએ આપ્યો છે, પરંતુ જો એક વ્યક્તિએ તેને શાખ આપવી હોય તો તે આઈએએસ અધિકારી આશિષ સિંહ હશે જે સફાઇ અભિયાનના હવાલોમાં હતા. આશિષ સિંહ ઈન્દોરના મ્યુનિસિપલ કમિશનર છે.
જ્યારે તેમણે પીએમ મોદીનું ભાષણ જોયું અને લોકોને સફાઈ માટે પ્રેરણા આપી ત્યારે તેઓ ખુદ ખુબ પ્રેરણારૂપ બન્યા. તેણે નક્કી કર્યું કે તે પહેલા પોતાના શહેરની સફાઈ કરીને શરૂઆત કરશે.
જમીન પર 1.3 મિલિયન ટન કચરો એકત્રિત કરવામાં આવ્યો હતો
લાંબા સમયથી ગલી મહોલ્લાના તમામ ઘરનો કચરો ઈન્દોરના એક સ્થળે ભેગો થઈ રહ્યો હતો. લોકોને એ પણ ખબર નહોતી કે તેમના ઘરમાંથી નીકળતો કચરો 13 લાખ ટનમાં ફેરવાઈ ગયો છે. લોકોના ઘર સાફ થઈ ગયા, પરંતુ કચરો ભેગો કરવામાં આવ્યો છે.
આને કારણે, ગંદકી દેખાવાનું શરૂ થઈ ગયું હતું અને તે જ સમયે જમીન પર કચરો પડ્યો હોવાથી આ જમીનનો હવે કોઈ ઉપયોગ થવાનો નહોતો.
આશિષસિંહે આ સમસ્યાને ગંભીરતાથી લીધી અને સ્વચ્છતા યોજના બનાવી. આ બધું હાંસલ કરવું તેમના માટે સહેલું ન હતું. જો તે બહારથી મદદ લે છે, તો તેણે 65 કરોડ જેટલો ખર્ચ કરવો પડશે.
તેની પાસે આટલું બજેટ નહોતું. જેમ દશરથ માંઝીએ એક પથ્થરનો પર્વત તોડી નાખ્યો હતો, તેવી જ રીતે આશિષસિંહે પોતાના સાથીઓની મદદથી આ કચરોનો પર્વત કાઢવામાં આવ્યો હતો.
કચરામાંથી 300 કરોડ રૂપિયા મળ્યા
આ કામમાં તેને લગભગ 6 મહિનાનો સમય લાગ્યો. તેમાં તેની સાથે તેની ટીમ હતી. તેઓએ કચરો દૂર કરવા માટે પ્રથમ ભીનો અને સૂકો કચરો અલગ પાડ્યો. આ માટે, તેઓએ મશીનની મદદ લીધી. લોખંડના વેચનારને લોખંડ-કાગળ, ટીન, સ્ક્રેપ જેવી ચીજો આપવામાં આવી હતી.
મળેલું વેસ્ટ પ્લાસ્ટિક ઇંધણમાં ફેરવાઈ ગયું. રબર જેવી બધી સામગ્રી ઓગળી ગઈ હતી અને ગુંડાગીરી એ બાંધકામનું ઉત્પાદન બની હતી. પોલિથીનનો ઉપયોગ સિમેન્ટ પ્લાન્ટ્સ અને રસ્તાના બાંધકામમાં કરવામાં આવતો હતો, અને ધીરે ધીરે તમામ કચરો દૂર થઈ ગયો.
What an achievement of team Indore!!
Before and after photos of Indore’s garbage dumpsite. We toiled day and night for 6 months and reclaimed 100 acres of land worth 300+ crores. #IndoreRahegaNo1 @CMMadhyaPradesh @MoHUA_India @Secretary_MoHUA @SwachhBharatGov @PMOIndia @swarup58 pic.twitter.com/3Wg5zhagsT— Asheesh Singh (@AsheeshSinghIAS) December 24, 2018
હવે તમે વિચારતા જ હશો કે તે કચરામાં 300 કરોડની રકમ ક્યાં હતી, તો ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે જે કચરા પછી સાફ કરવામાં આવી હતી તે જમીન 100 એકર જમીન છે.
જે કચરા દ્વારા અટકાવવામાં આવી હતી. આ 100 એકર જમીનની કિંમત 300 કરોડ રૂપિયા છે. હવે આ જમીનનો ઉપયોગ સિટી ફોરેસ્ટ બનાવવા માટે કરવામાં આવશે.
આશિષસિંહે પોતાની ટીમ સાથે લીધેલા પગલાંને લીધે, ઇન્દોર સૌથી સ્વચ્છ શહેર બન્યું. એક તરફ, કચરો પણ છોડવામાં આવ્યો અને તે જ સમયે સરકારને જમીન ખાલી મળી ગઈ.
આવી વિચારસરણી આપણા બધાએ રાખવી જોઈએ અને આપણે ફક્ત આપણી આસપાસનો જ નહીં, પણ પોતાનો શહેર પણ સ્વચ્છ રાખવાનો વિચાર કરવો જોઇએ.